Zelf een onderneming beginnen?

Hierbij een overzicht van de stappen die je kunt zetten om te komen tot het opzetten van een onderneming. Uiteraard is het maar een summier en subjectief lijstje, maar misschien heb je er toch wat aan. In ieder geval is het opzetten van een onderneming eigenlijk heel eenvoudig en niet iets om  bang voor te zijn.

Je moet echter wel vooraf bepaalde aspecten goed in de gaten houden. Indien je momenteel een uitkering zou krijgen (ww,zw,wao,wia etc.) moet je nog niets officieel inschrijven of anderszins beginnen, zonder eerst goede schriftelijke afspraken te hebben gemaakt met de uitkeringsinstantie, die jou voldoende waarborg geven dat je je uitkering niet kunt kwijtraken. Daarbij moet je dan natuurlijk uitgaan van de veronderstelling dat je onderneming uiteindelijk niet succesvol zal zijn. Ook moet je opletten dat je, als je t.z.t. een nieuwe uitkering zou moeten aanvragen, niet te maken krijgt met formaliteiten (zoals een herkeuring) of andere (nieuwere) regelgeving, die voor jou minder gunstig uitpakt. Ook eventuele andere omstandigheden van dit moment, moet je nalopen op mogelijke gevolgen i.g.v. het starten van en onderneming.

Het starten van een onderneming begint niet met een gang naar de Kamer van Koophandel (al dan niet online) om je in te schrijven als ondernemer. Het begint met één of meer goede ideeën om ergens geld mee te verdienen. Een ondernemer heeft immers als primair doel om geld te verdienen. Er kunnen natuurlijk nevendoeleinden zijn (sociale etc.), maar die zijn uitsluitend te realiseren als de eerste doelstelling voldoende wordt behaald.

Wanneer geld verdienen geen doel is en/of niet noodzakelijk is voor de realisatie van de nevendoelstellingen, ben je geen ondernemer maar ben je bezig met sociaal werk, vrijwilligerswerk of andere nuttige en wellicht zeer bevredigende activiteiten. De rest van dit stuk hoef je dan niet te lezen.

De onderneming begint dus met een goed idee om geld te verdienen. Je bedenkt een product of dienst die nog niet door anderen wordt geleverd (aan de door jou te kiezen doelgroep) of je bedenkt een verbeterde versie van een dienst of product, dat daarom kan concurreren met soortgelijke diensten of producten. Ook kan het zijn dat je eenzelfde dienst of product wilt gaan leveren, maar je iets hebt bedacht waardoor je dat met meer succes kunt doen dan bestaande leveranciers: goedkoper, sneller, met een eigen imago, e.d.  Kortom: omschrijf zo goed mogelijk wat je gaat leveren, wat er allemaal bijzonder is aan jouw producten en dienstverlening en wat daaraan onderscheidend is t.o.v. de concurrenten. Die concurrenten zijn zowel leveranciers  van dezelfde producten, als leveranciers van producten die tot op zekere hoogte een substituut kunnen vormen.

Zo lang je nog geen goed beeld hebt van wat je wilt gaan verkopen, heeft het dus geen zin om al te starten met een onderneming. De voorbereidingen kun je stapsgewijs zetten, maar zoals je hier onder zult zien, lokt het één vaak wel het ander uit.

Met dat beeld van je producten hangt wel heel erg nauw samen welke doelgroep je wilt gaan bedienen. Zonder die doelgroep te definiëren, kun je eigenlijk je product of dienst eigenlijk ook niet specifiek genoeg omschrijven. Een fout die uitvinders vaak maken, is dat ze wel een geweldig idee hebben, maar vervolgens niet meteen een koppeling leggen met een doelgroep (en wat daar daarna mee moet worden gedaan), zodat het idee blijft steken in de ontwikkelingsfase. Het  komt ook wel voor dat iemand niet zo zeer uitgaat van een bepaald product, maar allereerst focus op een doelgroep en dan kijkt waar die doelgroep behoefte aan heeft. Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer iemand heel veel kennis heeft van een bepaalde doelgroep en/of speciale mogelijkheden heeft om die te benaderen, waardoor die persoon een voorsprong heeft t.o.v. andere leveranciers in de mogelijkheden tot het realiseren van verkopen aan die doelgroep.

Vervolgens ga je bij je doelgroep na of er inderdaad behoefte (een ‘markt’) is aan het product dat jij hebt bedacht. Uiteraard is het de bedoeling dat je doelgroep heel erg enthousiast is, maar het kan ook zijn dat de reacties aanleiding geven tot bijstelling van de omschrijving van je product of dienst. Of erger nog: dat er geen behoefte aan is en je moet nagaan of een andere doelgroep er wellicht wel interesse in heeft. Heel grote bedrijven zijn wellicht in staat om (met reclame e.d.) vraag te creëren, maar voor jou als kleine ondernemer is dat in de meeste gevallen niet weggelegd. Slechts een heel enkele keer is een bedenksel zo geniaal en baanbrekend, dat je bij ondernemingen vraag kunt genereren, maar bij het grote publiek zal dat zeker niet lukken.

Onderdeel van je onderzoek bij de doelgroep is ook of die er geld voor over heeft om jouw product in handen te krijgen. En hoeveel… Het komt regelmatig voor dat er wel enthousiasme is, maar dat hetgeen men er voor wil betalen minder is dan jouw kostprijs.

Om uit die informatie enigszins nuttige antwoorden te halen, zul je wellicht al wel globaal moeten berekenen wat de kostprijs van je product zal zijn. Dus eventuele productiekosten, ontwerpkosten, vervoerskosten, verzekeringen, p.r. en reclame, diensten van derden, belastingen (OB) etc. En dan moet je natuurlijk ook bedenken hoe veel te er aan over wilt houden (winst) en hoe dat bedrag zich verhoudt tot de tijd die je er in gaat steken.  Als je productiekosten 2,- per stuk zijn en je merkt dat je ze kunt verkopen voor 20,-, hoef je in eerste instantie natuurlijk niet een heel precieze berekening te maken. Het kan echter ook zijn dat er per saldo uit komt dat je meer overhoudt als je bij de supermarkt achter de kassa gaat zitten. Maar ook dan kan het zijn dat je toch de voorkeur aan je eigen onderneming geeft.

Als je tot dit moment vaststelt dat je plan nog steeds een goed idee is, ga je je plan verder invullen. In de eerste plaats aan de kant van de afzet en klant en vervolgens aan de kant van de inkoop. Voor wat betreft de verkoop, ga je na op welke manier je je doelgroep het beste kunt bereiken: via via (zoals tupperware parties werken), middels advertenties in dagbladen, via social media en andere internet-faciliteiten e.d. Daarbij ga je natuurlijk na welke kosten daarmee gemoeid zijn, hoe veel mensen van je doelgroep je er mee denkt te bereiken en wat de conversie zal zijn. Conversie is (bijvoorbeeld) het percentage van de mensen die je weet te bereiken, die ook daadwerkelijk tot aankoop overgaan. Ook bedenk je een naam voor je producten en voor je onderneming en probeer je die onderneming ‘smoel’ te geven, met bijzondere eigen kenmerken, kleuren, vormen, aanduidingen, etc. Je doelgroep moet jouw onderneming en je producten kunnen herkennen en liefst ook zichzelf er in herkennen (identificeren).

Aan de inkoopkant, moet je beter nagaan dan je al had gedaan hoe je aan je producten kunt komen (zelf maken, laten produceren door derden en/of kant-en-klaar inkopen), wat dat kost en wat er allemaal bij komt kijken om het van de producent bij je kopers te krijgen: vervoer, opslag, verpakking, controle, eventueel invoerbeperkingen e.d. Daarbij is o.a. van belang dat je de hoeveelheden die je denkt te kunnen verkopen, ook tijdig kunt inkopen of maken. Zo niet, gaat immers je opbrengsten- en kostenplaatje dat je hebt gemaakt de mist in. Ook wanneer je een dienst wilt aanbieden, moet je op een rijtje zetten wat je in eerste instantie aan kosten moet maken en wat er daarna voortdurend aan kosten bij komt kijken om je dienstverlening op peil te houden of uit te breiden, om je klantenkring op te bouwen en te behouden e.d.

Als dat onderzoek en alle daarmee samenhangende voorbereidingen goed uitpakken, maak je een lijst van wat je verder nog allemaal moet doen: betaalmogelijkheden creëren (indien nodig), een bankrekening openen (al kun je je privé-rekening er in het begin vaak ook voor gebruiken) etc.

En vervolgens ga je starten met de uitvoering van je plan: investeren in een website, diensten produceren en ‘verkoopklaar’ maken, producten inkopen. Wanneer je dan klaar bent om je diensten of producten aan te bieden en je je eerste opdrachten kunt uitleveren, ben je ‘in business’. Dat is dan ook meteen het moment om er voor te zorgen dat je je juridische zaakjes goed hebt geregeld. Zorg voor een website-disclaimer, voor een privacy-statement, algemene voorwaarden, standaard-overeenkomsten met afnemers (ook als je via internet levert), goede afspraken met leveranciers, websitebouwers en ontwerpers (auteursrechten!), domeinnaamregistratie op je eigen naam en niet via een ander, registratie van een handelsnaam, merk of model zodat een ander je niet eenvoudig kan naäpen, goede afspraken met mensen waarmee je samenwerkt. Kortom: zorg er voor dat je niet in de problemen kunt komen door die dingen te verwaarlozen.

Er komt daarna (of al eerder) een moment dat je je onderneming officieel moet registreren bij de Kamer van Koophandel. Zodra je omzet maakt, is dat in ieder geval wenselijk, zodat je in het kader van je onderneming aangifte kunt doen bij de belastingdienst. Bij de eerste aangifte neem je dan ook alle kosten en opbrengsten mee die je in de periodes voordien hebt gehad, als aanloopkosten e.d. Het kan echter zijn dat je eerder al moet inschrijven bj de Kamer van Koophandel. Bijvoorbeeld om de door jou gekozen handelsnaam veilig te stellen (wel vooraf goed nagaan of je die vrijelijk mag gebruiken!!), om een bankrekening op naam van je onderneming te kunnen openen, om een mollie-rekening te kunnen openen of om subsidie te kunnen aanvragen. Ook willen sommige leveranciers of afnemers alleen zaken doen met een partij die beschikt over een BTW-nummer. Dat nummer kun je dan wel zelf bedenken (je BSN met daarachter B01), maar als ze die controleren, krijgen ze als reactie dat het nog niet bestaat. Zodra je je echter als ondernemer (eenmanszaak) inschrijft bij de Kamer van Koophandel, stuurt die een bericht naar de belastingdienst en krijg je (afhankelijk van hoe je je hebt ingeschreven) een BTW-nummer toegezonden.

Zodra je je hebt ingeschreven bij de Kamer van Koophandel (en bericht krijgt van de belastingdienst) zit je in de fiscale molen en moet je periodiek (1 x per kwartaal) aangifte doen voor de omzetbelasting. Indien je met OB-belaste diensten of leveranties verricht en kun je door jou betaalde BTW op je inkopen en andere kosten terugvragen bij de belastingdienst. Omdat die formaliteiten gepaard gaan met administratieve werkzaamheden (boekhouding) is het wel zinvol om dat bij aanvang goed af te stemmen met iemand die daar thuis in is. Veel kun je zelf doen, maar het is wel verstandig om er hulp bij te hebben. Ook om te voorkomen dat je nodeloos belasting betaalt en niet optimaal gebruik maakt van de mogelijkheden om dat te beperken heb je juist ook in de beginfase behoefte aan advies: het declareren van reiskosten aan je eigen onderneming, het bijhouden van je uren/werkzaamheden in verband met zelfstandigenaftrek, het opzetten van je beginbalans om zo veel mogelijk te kunnen afschrijven e.d.

Starters die vragen hebben of begeleiding willen bij het opzetten van hun onderneming, kunnen uiteraard contact met ons opnemen. Als je in dit artikel bepaalde aspecten mist die wel van belang zijn als je een onderneming start, horen we dat natuurlijk ook graag.